7 giải marathon hàng đầu thế giới, runner nào cũng muốn tham dự
Giới runner vẫn thường gọi đây là những Majors và tất cả ai đam mê chạy bộ đều ước muốn một lần trong đời được chinh phục. Thậm chí, nếu tham dự đủ, họ còn được trao tấm kỷ niệm chương danh giá Six Stars.
Sydney Marathon - Majors thứ 7
Ngày 4/11/2024 đánh dấu một cột mốc lịch sử cho thể thao Australia và cộng đồng yêu chạy bộ toàn cầu khi giải Sydney Marathon chính thức được công nhận là một trong những cuộc đua đường dài danh giá nhất hành tinh, gia nhập hệ thống World Marathon Majors.
Việc Sydney trở thành thành viên thứ 7 của World Marathon Majors, sánh vai cùng những tên tuổi lớn như London, Berlin, Tokyo, New York, Boston và Chicago, là kết quả của quá trình nỗ lực không ngừng trong suốt 3 năm qua. Các nhà tổ chức đã tập trung nâng cấp toàn diện chất lượng sự kiện, từ đường đua, dịch vụ hỗ trợ đến trải nghiệm của VĐV, nhằm mang đến một giải chạy đẳng cấp quốc tế.
Bà Dawna Stone, Giám đốc điều hành World Marathon Majors, bày tỏ sự phấn khích: "Chúng tôi rất mong chờ được chứng kiến các VĐV hàng đầu thế giới đổ về Sydney để chinh phục những cung đường tuyệt đẹp của thành phố này. Sydney Marathon hứa hẹn sẽ mang đến những trải nghiệm đáng nhớ cho tất cả mọi người."
Trong khi đó, bà Jane Flemming, Chủ tịch Liên đoàn Điền kinh Australia, đánh giá cao thành tựu này và cho rằng đây là một bước ngoặt thay đổi diện mạo thể thao xứ Chuột túi: "Việc Sydney Marathon gia nhập World Marathon Majors sẽ truyền cảm hứng cho hàng triệu người Australia tham gia vào phong trào chạy bộ. Chúng tôi tự hào về hành trình phát triển của giải chạy và tin tưởng rằng nó sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển của môn thể thao này tại Australia."
Sydney Marathon khởi nguồn là một sự kiện thử nghiệm cho Thế vận hội 2000 tại Sydney với vỏn vẹn 1.200 VĐV hoàn thành chặng đua. Đến nay, đường chạy đã vươn mình trở thành một trong những giải chạy lớn nhất và được yêu thích nhất thế giới, thu hút hơn 25.000 người tham gia vào năm 2024. Việc gia nhập World Marathon Majors không chỉ khẳng định vị thế của Sydney Marathon mà còn biến nó trở thành một biểu tượng của thành phố Sydney, một điểm đến mơ ước của những người yêu thích chạy bộ trên toàn cầu.
World Marathon Majors gồm những giải chạy nào?
Trước khi Sydney Marathon được công nhận, World Marathon Majors có 6 giải chạy đẳng cấp bậc nhất bao gồm Boston, Chicago, London, New York, Berlin và Tokyo. Những người yêu thích chạy bộ vẫn thường gọi đây là 6 Majors và tất cả những ai đam mê điền kinh đều ước muốn trong đời có một lần chinh phục, nơi họ có thể được trao huy chương Six Stars.
Bởi chỉ riêng việc giành được một suất trong các giải marathon này cũng đủ khó khăn và tốn kém. Mỗi giải có yêu cầu riêng về thời gian để đảm bảo rằng chỉ những VĐV có thành tích tốt nhất mới được tham gia. Những người đạt chuẩn thời gian sẽ có cơ hội đăng ký tham gia, song do số lượng đăng ký luôn vượt quá số lượng chỗ, không phải ai đạt chuẩn cũng chắc chắn được góp mặt. Riêng Boston Marathon, ngoài chuẩn thời gian tối thiểu, bạn còn phải đáp ứng yêu cầu về độ tuổi và giới tính. Nếu bạn không đạt được chuẩn thời gian, một số giải vẫn cho phép bạn tham gia thông qua việc chạy gây quỹ từ thiện hoặc trả tiền để được chạy thông qua một chuyến du đấu thể thao.
Bên cạnh khía cạnh tiêu chí của các cuộc đua, các giải chạy marathon thuộc Majors còn có sự khác biệt riêng đáng kể về độ khó, hay đặc điểm thu hút runner. Một số đường đua được biết đến với những cây cầu khắc nghiệt, những con dốc làm tiêu hao năng lượng hay những khúc cua hẹp đầy thử thách. Một số thì nổi tiếng với các trạm cổ vũ cuồng nhiệt trong suốt hành trình chạy của các VĐV.
Đánh giá về các cuộc đua khác nhau tùy theo cảm nhận của những người tham gia. Song, theo phân tích từ dữ liệu, dựa trên tất cả các yếu tố tác động tới thành tích của các runner như kích thước đường chạy, thời gian chạy, thời tiết vào thời điểm tổ chức cuộc đua, cùng với thành tích trung bình của các runner dựa trên app Strava… độ khó được phân hạng khá rõ ràng.
Dễ nhất và khó nhất
Cả Berlin Marathon và Chicago Marathon đều đang nắm giữ kỷ lục thế giới về marathon, nên được coi là tương đồng về độ dễ. Thế nhưng, theo thống kê, Berlin Marathon là dễ nhất, dễ hơn một chút so với Chicago Marathon. Tổng cộng đã có 12 kỷ lục thế giới được thiết lập ở đường chạy qua thủ đô nước Đức, bao gồm kỷ lục thế giới hiện tại của nữ 2:11:53 do VĐV Tigst Assefa người Ethiopia thiết lập vào năm 2023.
Theo phân tích các yếu tố, điều thực sự khiến Berlin Marathon dễ hơn một chút so với Chicago Marathon là điều kiện thời tiết thuận lợi vào cuối tháng 9, thời điểm giải chạy được tổ chức hàng năm. Trong khi ở Chicago Marathon - giải hiện đang nắm giữ kỷ lục marathon thế giới dành cho nam với thành tích đáng kinh ngạc 2:00:35 của Kelvin Kiptum vào năm 2023, biến số lớn nhất chính là thời tiết. Nhiệt độ thấp tới mức âm và cao tới mức trên 20 độ C vào ngày đua, nên các runner phải đánh cược vào những gì mình sẽ phải đối mặt.
Tokyo Marathon - giải chạy có khoảng 35.000 VĐV tham dự vào đầu tháng 3 hàng năm, nổi tiếng về việc khó đăng ký như Boston Marathon. Thế nhưng, những ai có được bib để tham dự giải này đều có chung cảm giác bất ngờ, bởi đường chạy chủ yếu bằng phẳng, nhiệt độ dễ chịu. Tỷ lệ hoàn thành 93,5% cũng là tỷ lệ cao thứ hai trong số các giải Majors.
So với Tokyo Marathon, London được đánh giá khó hơn. Giống như ở Chicago, thời tiết cuối tháng 4 của thủ đô nước Anh có thể ảnh hưởng lớn đến thành tích của người chạy với độ ẩm cao và hay mưa. Một điểm khác ở London Marathon thử thách các runner đó chính là sự "đông đúc và ồn ào".
Giải Majors lâu đời nhất chính là Boston Marathon, ra đời từ năm 1897, và là cuộc đua marathon thường niên lâu đời nhất thế giới. Ngoài việc rất khó để đăng ký tham dự, Boston Marathon còn chứa đựng thử thách bởi đường đua lên xuống dốc liên tục. Rất nhiều runner cảm thấy cơ tứ đầu đùi của mình chạm ngưỡng chịu đựng khi chạy 6km xuống dốc đầu tiên, trước khi họ chạm đến những ngọn đồi thực sự ở nửa sau của cuộc đua. Cũng chính vì thế, Boston Marathon đứng thứ 2 về độ khó, và có tỷ lệ hoàn thành thấp nhất (87%) trong số 5 cuộc đua có dữ liệu về người tham gia và người về đích.
Khó nhất chính là New York Marathon - giải lớn nhất thế giới với hơn 50.000 người tham gia. Đường chạy ở New York Marathon có độ cao thay đổi nhiều nhất trong số các giải Majors, và bạn có thể kết thúc cuộc đua ngay khi bắt đầu chỉ bằng cách chạy quá sức ở km đầu tiên. Toàn bộ đường đua là những ngọn đồi nhấp nhô và, để tăng thêm sự khó khăn khi gần đến đích, runner phải chạy leo dốc dài gần 31 mét ở Đại lộ số 5. Thời tiết cũng đóng vai trò tăng thêm độ khó cho New York Marathon. Tuy nhiên, đặc điểm nổi bật nhất của New York Marathon là đám đông khán giả tuyệt vời. Khi chạy, runner có cảm giác rằng hàng triệu khán giả đang tập trung ở đây để cổ vũ bạn.
VĐV Việt Nam nào từng tham dự 6 giải marathon lớn nhất thế giới?
Khó khăn là vậy nhưng Việt Nam tự hào khi có runner Nguyễn Tiểu Phương đã chinh phục thành công 6 giải marathon danh giá nhất thế giới và nhận được kỷ niệm chương Six Star Finishers danh giá. Nguyễn Tiểu Phương cũng là người Việt Nam đầu tiên đang sinh sống và làm việc trong nước chinh phục cột mốc mà chỉ có hơn 6.000 người trên thế giới đạt được.
Nguyễn Tiểu Phương, 50 tuổi, được mệnh danh là "bông hồng thép" của làng chạy bán chuyên Việt Nam. Công việc chính của cô là huấn luyện viên fitness, nhưng năm 2013 cô đã tìm thấy niềm cảm hứng, đam mê với chạy bộ trong một lần qua New York du lịch.
Hành trình chinh phục cả 6 giải marathon lớn nhất của Nguyễn Tiểu Phương kéo dài mất vài năm. Cô mất 3 năm để thi đấu các giải đấu lớn trên thế giới nhằm đủ chuẩn để được góp mặt tại Boston Marathon. Đến năm 2019, "bông hồng thép" này chinh phục thành công 3 giải tại Berlin, Chicago và New York. Cô muốn hoàn tất cả 6 giải càng sớm càng tốt. Tuy nhiên trong năm 2020, 2021 các giải đấu marathon nói chung và nhiều sự kiện khác đều bị hủy bỏ do dịch Covid-19. Mãi đến năm 2022, Tiểu Phương mới tham dự Boston Marathon và London Marathon, hoàn tất các chặng đua dù gặp nhiều khó khăn về việc xin visa, đáp ứng đầy đủ các giấy tờ khác...