Vào thứ Sáu này, tại Gran Teatre del Liceu - một trong những địa điểm biểu tượng ở Barcelona, một buổi lễ kỷ niệm đặc biệt sẽ diễn ra. Sự kiện này đánh dấu 125 năm ngày thành lập FC Barcelona.

Buổi lễ mừng cột mốc lịch sử của Barca

Khoảng 2.000 khách mời, bao gồm những nhân vật gắn bó với lịch sử huy hoàng của CLB, đã được mời tham dự sự kiện này. Đây là dịp để nhìn lại hành trình đầy thăng trầm của đội bóng. 125 năm qua, Barcelona đã trải qua những khoảnh khắc vinh quang, những câu chuyện chuyển nhượng gây tranh cãi, và đặc biệt là nơi hội tụ của nhiều cầu thủ xuất sắc nhất lịch sử bóng đá thế giới.

Hãy cùng nhìn lại những khoảnh khắc quan trọng đã tạo nên vị thế của Barcelona như ngày nay, đồng thời điểm qua những cái tên xuất sắc góp mặt trong đội hình tiêu biểu mọi thời đại của CLB.

1. Mẫu tin khai sinh Barcelona

Ngày 22/10/1899, một mẩu tin được đăng trên báo Barcelona tìm kiếm những người hứng thú với việc thành lập một câu lạc bộ bóng đá. Người đăng tin được ghi là "Kans Kamper," nhưng thực chất đó là ông Hans Gamper, người Thụy Sĩ - người sáng lập FC Barcelona, nay được biết đến với tên gọi Joan Gamper.

Ngày 29/11/1899, CLB chính thức được thành lập trong một cuộc họp tại một phòng tập gym ở Barcelona. Buổi họp có sự tham dự của Gamper, đồng hương Walter Wild và 10 người khác.

Màu sắc đặc trưng "blaugrana" (xanh lam và đỏ thẫm) nổi tiếng của CLB được giới thiệu sau đó. Theo lý giải của CLB, màu này được mang đến bởi anh em nhà Witty, hai trong số những cầu thủ đầu tiên của đội. Họ lấy cảm hứng từ đồng phục của Merchant Taylors' School, một trường học gần Liverpool, Anh.

2. Ảnh hưởng từ nước Anh

Dù được sáng lập bởi một người Thụy Sĩ và đặt tại xứ Catalunya, Barcelona thời kỳ đầu chịu ảnh hưởng sâu sắc từ bóng đá Anh. Ngoài anh em nhà Witty, nhiều HLV đầu tiên của CLB cũng đến từ Anh.

Jack Greenwell, HLV dẫn dắt đội bóng trong suốt 10 năm đầu, vẫn là HLV tại vị lâu nhất lịch sử Barcelona. Ông đã mang về 10 danh hiệu, bao gồm 3 Cúp Nhà Vua, khi đội bóng vẫn chưa tham gia LaLiga (ra mắt năm 1929). Đội hình của Greenwell khi đó được dẫn dắt bởi huyền thoại Paulino Alcántara, một cầu thủ gốc Philippines.

Thời gian sau này, một số HLV người Anh nổi tiếng khác cũng dẫn dắt Barcelona, như Vic Buckingham, Terry Venables, và Bobby Robson.

Đặc biệt, Patrick O'Connell, một HLV người Ireland, đã đóng vai trò quan trọng trong thời kỳ nội chiến Tây Ban Nha những năm 1930. O'Connell đã dẫn dắt Barcelona trong chuyến du đấu Mexico và Mỹ, giúp CLB vượt qua khủng hoảng tài chính. Câu chuyện về ông đã được ghi lại trong cuốn sách "Người cứu Barcelona" và bộ phim tài liệu "Don Patricio."

3. Những ngôi sao ra đời: César, Kubala, Suárez 

 Barça đã giành chức vô địch LaLiga đầu tiên vào năm 1929, nhưng mãi đến những năm 1940 và 1950, họ mới trải qua thành công bền vững. Trong hai thập kỷ sau chiến tranh, họ giành được bảy danh hiệu vô địch LaLiga và sở hữu một đội hình đầy ngôi sao.

César Rodríguez là một tiền đạo, người giữ kỷ lục ghi bàn nhiều nhất lịch sử Barca cho đến khi Lionel Messi xuất hiện. Sau đó là Luis Suárez (không phải cầu thủ người Uruguay hiện nay), người Tây Ban Nha duy nhất giành Quả bóng Vàng cho đến khi Rodri đoạt giải năm nay. Nhưng trung tâm của giai đoạn đó, chơi bên cạnh César rồi sau này là Suárez, chính là László Kubala.

Cầu thủ người Hungary đã trở thành mục tiêu trong cuộc tranh chấp chuyển nhượng giữa Barca và Real Madrid. Kubala giúp Barca giành năm danh hiệu trong mùa giải 1951-52, mùa giải được nhớ đến với cái tên "Kubala và năm chiếc cúp", cùng nhiều danh hiệu khác trong một thập kỷ chơi bóng tại câu lạc bộ, mặc dù ông chưa từng vô địch Cúp C1 châu Âu. Câu chuyện của ông được kể lại trong bộ phim The Stars Search for Peace, và ông được tạc tượng bên ngoài sân Camp Nou.

4. Cuộc chiến chuyển nhượng Di Stéfano Có lẽ Kubala đã giúp Barca vô địch Cúp C1 nếu không có sự xuất hiện của Real Madrid và Alfredo Di Stéfano. Cũng giống như Kubala, cả Barca và Real Madrid đều muốn sở hữu cầu thủ tấn công người Argentina. Với nhiều người, đây là câu chuyện đặt nền móng cho sự kình địch trong trận El Clasico giữa hai đội đến tận ngày nay.

Năm 1953, River Plate là đội bóng cuối cùng sở hữu quyền FIFA với Di Stéfano, nhưng cầu thủ người Argentina đang thi đấu cho câu lạc bộ Colombia, Millonarios. Barca đàm phán với River Plate, còn Real Madrid đàm phán với Millonarios. Trong tình trạng hỗn loạn, các bên trung gian quyết định rằng Di Stéfano sẽ chơi hai mùa cho Real Madrid và hai mùa cho Barca. Quyết định ban đầu được chấp nhận, nhưng sau đó gây ra nhiều vấn đề cho Barca, dẫn đến việc một số thành viên ban lãnh đạo từ chức và câu lạc bộ cuối cùng nhượng lại phần quyền sở hữu của mình.

"Tôi đến Tây Ban Nha để chơi cho Barcelona," Di Stéfano nói vào tháng 7 năm 1953. Nhưng chỉ hơn một thập kỷ sau, ông đã giúp Real Madrid giành tám chức vô địch LaLiga và năm lần liên tiếp vô địch Cúp C1 châu Âu. Barca chỉ biết tiếc nuối vì những gì đã xảy ra.

5. Chuyển đến Camp Nou 

 Nếu Barca là Més que un club ("Hơn cả một câu lạc bộ") như khẩu hiệu của đội bóng, thì Camp Nou không chỉ là một sân vận động. Đó là tâm điểm của thành phố, nơi tụ họp của hàng ngàn người Catalunya và là sân khấu cho những cầu thủ xuất sắc nhất thế giới.

Sân vận động này được khánh thành vào năm 1957 và trở thành ngôi nhà của Barca kể từ đó. Hiện tại, khi kỷ niệm 125 năm thành lập, Barca đang chơi tại sân Olympic ở một khu vực khác của thành phố trong khi Camp Nou được cải tạo. Kế hoạch ban đầu là trở lại Camp Nou nhân dịp này, nhưng điều đó không thể xảy ra. Công cuộc cải tạo đang tiến triển nhanh chóng tại sân vận động lớn nhất châu Âu. Sức chứa sẽ tăng từ 99.000 lên 105.000 chỗ ngồi, và câu lạc bộ cho biết cơ sở mới của họ sẽ "đi đầu về công nghệ". Chủ tịch Joan Laporta tự hào rằng đây sẽ là "sân vận động tốt nhất thế giới".

6. Khai trương La Masisa 

Năm 1979, nhóm cầu thủ trẻ đầu tiên chuyển vào La Masia, một khu nhà giống như nông trại nằm cạnh Camp Nou, nơi trở thành chỗ ở của các cầu thủ học viện của câu lạc bộ. Ít ai có thể ngờ rằng nơi này sẽ trở thành biểu tượng cho cả Barca và thế giới bóng đá như hiện nay. CLB xứ Catalunya giờ đây gắn liền với việc đào tạo nhân tài từ chính học viện của CLB.

La Masia hiện là thuật ngữ chung để chỉ học viện đào tạo của câu lạc bộ. Các cầu thủ không còn sống tại nông trại cũ mà được chuyển đến cơ sở huấn luyện mới của câu lạc bộ, với một tòa nhà hiện đại hơn, lớn hơn. Dù vậy, lịch sử vẫn được lưu giữ, và những khoảnh khắc vĩ đại nhất của Barca đều gắn liền với học viện này. Johan Cruyff được ghi nhận là người định hình phong cách chơi bóng được áp dụng ở mọi cấp độ của câu lạc bộ, từ các đội trẻ đến đội một, và được các HLV như Pep Guardiola và Luis Enrique tiếp tục duy trì và tinh chỉnh.

Danh sách những cầu thủ xuất thân từ đây là vô tận, nhưng hình ảnh ba cầu thủ từ La Masia (Messi, Andrés Iniesta và Xavi Hernández) đứng trên bục trao giải Quả bóng Vàng năm 2010 có lẽ sẽ không bao giờ lặp lại. Tuy nhiên, thế hệ mới, dẫn đầu bởi Pau Cubarsí, Gavi và Lamine Yamal, cũng không hề thua kém.

7. Cruyff và Dream Team

Cruyff lần đầu tiên chinh phục người hâm mộ Barca với tư cách cầu thủ vào những năm 1970, dưới sự dẫn dắt của HLV người Hà Lan đồng hương Rinus Michels, người thường được ghi nhận là đã khai sinh ra bóng đá tổng lực (Total Football).

Tuy nhiên, chính vai trò HLV đã giúp Cruyff thực sự biến đổi câu lạc bộ. Từ năm 1929 đến 1990, Barca chỉ giành được 10 chức vô địch LaLiga. Tính từ danh hiệu đầu tiên dưới thời Cruyff năm 1991, họ đã giành thêm 17 lần. Dưới sự dẫn dắt của Cruyff – người từng ba lần đoạt Quả bóng Vàng và có ảnh hưởng sâu rộng vượt xa Barca với nhiều HLV hiện đại xây dựng triết lý dựa trên các ý tưởng của ông – Barca cũng giành được Cúp C1 châu Âu đầu tiên. Bàn thắng của Ronald Koeman đã giúp đội bóng đánh bại Sampdoria để giành chiếc cúp này vào năm 1992, sau khi họ từng thất bại ở các trận chung kết năm 1961 và 1986. Kể từ đó, Barca đã giành thêm bốn chiếc cúp tương tự.

Đội bóng của Cruyff, được mệnh danh là Dream Team, còn giành bốn chức vô địch LaLiga liên tiếp, với các cầu thủ như Michael Laudrup, Hristo Stoichkov và Romario bổ sung sức mạnh cho các tài năng nội địa và do học viện đào tạo.

8. Pep Guardiola và thành công chưa từng có

Sau khi Cruyff rời đi năm 1996, thành công của Barca có phần thất thường, nhưng việc Joan Laporta được bầu làm chủ tịch, HLV Frank Rijkaard được bổ nhiệm và bản hợp đồng với Ronaldinho năm 2003 đã đưa đội bóng trở lại quỹ đạo.

Chức vô địch Champions League thứ hai đến vào năm 2006, nhưng bước ngoặt lớn xảy ra vào năm 2008, khi Guardiola, lúc đó là HLV đội B, được thăng chức. Guardiola, người từng là cầu thủ trong Dream Team của Cruyff, đã nhanh chóng đưa ra những quyết định quan trọng, chia tay Ronaldinho và Deco để xây dựng đội hình xoay quanh các cầu thủ từ La Masia như Carles Puyol, Xavi, Iniesta, Sergio Busquets, Messi và Pedro Rodríguez.

Kết quả thật đáng kinh ngạc. Trong bốn mùa giải, Barca đã trải qua giai đoạn thành công chưa từng có trong lịch sử, bao gồm ba chức vô địch LaLiga, hai Champions League, một cú ăn ba và giành toàn bộ sáu danh hiệu có thể đạt được trong năm 2009. Điều ấn tượng không chỉ ở việc họ giành được gì, mà còn ở cách họ giành được. Nhiều người, bao gồm cả các cầu thủ Manchester United từng thất bại trước Barca trong các trận chung kết Champions League 2009 và 2011, coi Barca của Guardiola là đội bóng xuất sắc nhất từng đối đầu.

9. Kỷ nguyên Messi 

Những năm tháng vinh quang dưới thời Guardiola được xây dựng dựa trên sự vươn lên của Messi, một trong những cầu thủ vĩ đại nhất lịch sử. Messi, người đến La Masia năm 13 tuổi, đã đạt đến những tầm cao mới trong khả năng ghi bàn (kết thúc năm 2012 với 91 bàn thắng trong một năm dương lịch) và đặt ra tiêu chuẩn cực kỳ cao tại câu lạc bộ. Anh phá kỷ lục về số lần ra sân (767) và số bàn thắng (672) cho đội bóng, đồng thời là một phần của các đội hình giành bốn Champions League, 10 LaLiga và 7 Copa del Rey.

"Nếu có thời gian, bạn sẽ hiểu LaLiga khó vô địch như thế nào," Messi từng nói năm 2019, khi các danh hiệu vô địch quốc gia không còn đủ để làm hài lòng người hâm mộ phải chứng kiến Real Madrid liên tục thống trị châu Âu. Sau khi ra mắt năm 2004, Messi rời câu lạc bộ trong nước mắt vào năm 2021, khi Barca không đủ khả năng đăng ký hợp đồng mới với anh. Những lời nói của anh từ đó vẫn vang vọng. Trong năm năm qua, Barca chỉ giành được một chức vô địch LaLiga.

Tuy nhiên, hy vọng đang trở lại khi một thế hệ cầu thủ trẻ mới, dẫn đầu bởi Yamal, 17 tuổi, đã xuất hiện đúng lúc đội bóng cần nhất.

10. Đội nữ Barca vươn lên thành thế lực châu Âu 

Mô hình đã giúp đội nam Barça thành công dưới thời Cruyff và Guardiola cũng được chuyển giao cho đội nữ. Trong những năm gần đây, Barca Femení đã vươn lên thành một trong những đội bóng nữ xuất sắc nhất thế giới, áp dụng phong cách chơi tương tự đội nam và, khi có thể, xây dựng đội hình dựa trên các cầu thủ từ học viện.

Trong năm mùa giải gần đây, họ giành được năm chức vô địch Liga F và ba Champions League, phá kỷ lục khán giả của bóng đá nữ hai lần và sản sinh ra những cầu thủ xuất sắc nhất thế giới. Alexia Putellas và Aitana Bonmatí đã giành bốn Quả bóng Vàng gần nhất.

Mùa trước, đội nữ – hiện thi đấu tại sân Estadi Johan Cruyff với sức chứa 6.000 người – là đội duy nhất của câu lạc bộ có lãi. Thành công của Barca cũng đóng góp vào thành công của bóng đá Tây Ban Nha. Khi đội nam Tây Ban Nha vô địch World Cup 2010, sáu cầu thủ xuất phát trong trận chung kết đến từ Barca. Khi đội nữ Tây Ban Nha vô địch World Cup 2023, con số đó tăng lên bảy.

Đội hình xuất sắc nhất mọi thời đại của Barcelona

Danh sách các cầu thủ từng thi đấu cho Barça thực sự khiến người ta choáng ngợp, đặc biệt ở hàng tấn công. Điều này khiến việc chọn ra đội hình 11 cầu thủ xuất sắc nhất mọi thời đại trở thành nhiệm vụ gần như bất khả thi. Đội hình dưới đây được chọn sau những tranh luận nảy lửa giữa các phóng viên của ESPN, với tiêu chí ưu tiên màn trình diễn của cầu thủ khi thi đấu cho câu lạc bộ, thay vì toàn bộ sự nghiệp. Không có gì bất ngờ khi đội hình này thiên về tấn công.

Một trong những cuộc tranh luận lớn nhất xoay quanh việc lựa chọn Diego Maradona hay Ronaldinho, với Quả bóng Vàng 1999 Rivaldo là một trong những cái tên bị loại. Có rất nhiều lý lẽ xứng đáng cho những cầu thủ khác, nhưng cuối cùng chỉ có 11 vị trí trong đội hình.

Đội hình này cũng có xu hướng nghiêng về thời kỳ sau Cruyff, điều dễ hiểu khi phần lớn thành công lớn nhất của câu lạc bộ diễn ra sau năm 1990.

Đội hình 11 cầu thủ xuất sắc nhất mọi thời đại của đội nam Barcelona (sơ đồ 3-4-3 kim cương):

Thủ môn: Víctor Valdés Hậu vệ: Dani Alves, Ronald Koeman, Carles Puyol Tiền vệ: Xavi, Andrés Iniesta, Luis Suárez (Tây Ban Nha), Johan Cruyff Tiền đạo: Lionel Messi, László Kubala, Ronaldinho.