Diễn ra vài ngày trước, nhưng chuyến thăm quan di tích Nhà tù Hỏa Lò (Hà Nội) của hai ngôi sao điện ảnh người Mỹ vẫn đang khiến cộng đồng hào hứng, bàn luận. Họ là Woody Harrelson và đặc biệt là Matthew McConaughey - chủ nhân tượng vàng Oscar 2014.

Như những hình ảnh và thông tin được chia sẻ trên fanpage của di tích này, trong chuyến du lịch tại Hà Nội, hai tài tử đã tham quan Nhà tù Hỏa Lò và dành ra 1 giờ để trải nghiệm "Phút hồi sinh" - cuộc trưng bày về các chiến sĩ cách mạng bị tù đày và trở về sau Hiệp định Paris 1973.

Woody Harrelson và Matthew McConaughey không phải là những ngôi sao giải trí quốc tế đầu tiên từng tới Việt Nam với mục đích du lịch trong năm nay - dù năm 2023 mới chỉ bắt đầu được hơn 2 tháng.

Trước họ, vào cuối tháng 2, báo giới và người hâm mộ cũng đã hào hứng nhắc tới sự có mặt của 2 nữ ca sĩ Hàn Quốc Hani (nhóm EXID) và Arin (nhóm Oh My Girl) trong các chuyến nghỉ dưỡng tại vùng biển Khánh Hòa. Trước nữa, trong tháng 1, là sự xuất hiện của các đoàn diễn viên Hàn Quốc trong phim Weak Hero Class 1 (tại Nha Trang) và phim Bỗng dưng trúng số (tại TP.HCM). Nhìn chung, trong dăm bảy năm qua, việc các ngôi sao quốc tế có dịp đặt chân tới Việt Nam để tham  quan, du lịch là điều thú vị nhưng không còn quá xa lạ với dư luận.

Dù vậy, sự có mặt của hai tài tử Mỹ tại Hỏa Lò lần này vẫn có những nét riêng khiến dư luận thích thú - khi thay vì những bãi biển, phố đi bộ hay khu nghỉ dưỡng, chúng ta lại "phát hiện" họ tại một di tích lịch sử cách mạng như Hỏa Lò.

Thẳng thắn, trong những chuyến thăm tương tự, chúng ta thường chỉ thấy các di tích thuộc loại này đón những chính trị gia, học giả quốc tế… với sự trang trọng, nghiêm túc được đề cao.

***

Tuy nhiên, nếu gạt bớt những định kiến có sẵn và tìm hiểu về hoạt động Nhà tù Hỏa Lò trong vài năm qua, nhiều người sẽ nhận ra: Trong vài năm nay, di tích này đang có sự chuyển mình khá cơ bản để hướng tới những khán giả của đời sống hôm nay, nhất là người trẻ.

Chẳng hạn, Nhà tù Hỏa Lò là địa điểm hiếm hoi đến giờ đã có tới 2 tour du lịch đêm - vốn đang được khuyến khích xây dựng - tại Hà Nội. Ở đó, ngoài tham quan, du khách được xem các hoạt cảnh dàn dựng, có thêm trải nghiệm như chui cống ngầm, cảm nhận không khí ngột ngạt bên trong xà lim, thưởng thức thạch bàng, trà bàng lá nếp, bánh lá bàng...

Rồi, vào dịp Tết, bức tường đá bao quanh di tích này trở thành nơi trưng bày những câu chuyện, cảm xúc, bài thơ… của các tù nhân chính trị tại Hỏa Lò xưa khi mùa Xuân về. Rồi, khi có cuộc trưng bày về chiến tranh phá hoại trong thời kỳ chống Mỹ, khách tham quan được tận mắt thấy và gõ kẻng làm từ bom Mỹ, đội mũ rơm để ẩn trong hầm chữ A, nghe giới thiệu về cách trú bom tại đây trong thời chiến.

Có nghĩa, chỉ với một không gian vốn không còn hoàn toàn nguyên vẹn so với nguyên gốc - di tích này đã có sự thay đổi ở tư duy khai thác. Tại đó, công nghệ được tận dụng để thay thế hoặc bổ sung cho cách thuyết minh truyền thống, di tích được tiếp cận một cách đa chiều từ nhiều góc độ, trong khi các tour du lịch được khai thác và phát triển vào những giờ đặc biệt để tạo dấu ấn riêng.

Để rồi bây giờ, với chuyến tham quan của 2 diễn viên Mỹ vừa qua, Hỏa Lò lại càng có thêm sức hút để quảng bá sức hút của mình - khi mà theo cách nói của các chuyên gia,nếu biết khai thác, mỗi phòng giam, mỗi viên gạch tại đây đều có giá trị với những câu chuyện riêng trong suốt hơn một thế kỷ tồn tại.